'Echt alles is theater': Tom Lanoyes [i]De draaischijf[/i] (2022) als theaterroman

Abstract

Deze scriptie onderzoekt in hoeverre Tom Lanoyes roman De draaischijf (2022) gekarakteriseerd kan worden als een theaterroman. Zowel de structurele vormgeving als de inhoudelijke uitwerking van de roman komen hierbij aan bod. Bepaalde formele elementen uit Lanoyes collaboratieroman suggereren een versmelting tussen roman en toneelstuk. Deze twee dimensies — roman en toneel — vormen een wezenlijk onderdeel van Lanoyes literaire productie, zowel in zijn hoedanigheid van romancier als van toneelauteur. Het eerste hoofdstuk van deze scriptie heeft als doel De draaischijf te situeren binnen de bredere context van Lanoyes oeuvre en carrière. Het tweede hoofdstuk focust op de onbetrouwbaarheid van de verteller en protagonist, Alex Desmedt. Het derde hoofdstuk richt zich op de formele eigenschappen van de roman, met bijzondere aandacht voor de wijze waarop de verteller tevens als acteur in een toneelstuk functioneert. Het vierde en laatste hoofdstuk biedt een inhoudelijke analyse van de roman, waarin de grenzen tussen fictie en historische realiteit worden onderzocht. Alex Desmedt vertoont duidelijke parallellen met de Antwerpse regisseur Joris Diels, op wie het personage deels gebaseerd is. Alex wordt ervan beschuldigd te hebben gecollaboreerd met de bezetter. Zijn betrokkenheid bij de collaboratie wordt in dit hoofdstuk geanalyseerd aan de hand van zijn houding ten aanzien van de politieke context waaraan hij zich probeert aan te passen. Tot slot wordt ook zijn kritische houding ten opzichte van de naoorlogse repressie belicht.